Nazwa
„Czarni Górale” pochodzi od ciemnego umaszczenia owiec, które na tych terenach tradycyjnie były wypasane. W przeszłości hodowla owiec była kluczowym elementem tutejszej gospodarki, a ciemne futra zwierząt stały się charakterystycznym symbolem.
Odrębność kulturowa Czarnych Górali wyróżnia ich spośród innych grup góralskich w Polsce, takich jak Górale Podhalańscy.
Rodowód Czarnych Górali
Ogólnie Czarni Górale, znani również jako Górale Nadpopradzcy, to unikalna grupa etnograficzna zamieszkująca wschodnią część Beskidu Sądeckiego, obejmującą tereny od Łomnicy Zdrój poprzez Piwniczną do Rytra.
W rzeczywistości górale z Łomnicy zauważalnie różnią się od górali piwniczańsko-ryterskich. Zamieszkują od wieków dolinę Łomniczanki, która z racji swojej nieprzejezdności i położenia, stanowiła swoistą enklawę, która wyróżniała się bardziej tradycyjnym podejściem do życia i większymi wyzwaniami dnia codziennego. Gospodarka była oparta na hodowli owiec, uprawie roli i przetwórstwie drewna. Piwniczna, położona w sąsiedniej dolinie, leżąc bezpośrednio na szlaku handlowym z południem Europy i posiadając bardziej miejski charakter rozwijała się w trochę inny sposób.
W związku z tym Łomnica wyróżnia się odrębną gwarą, innym tradycjami pasterskimi, śpiewem czy kuchnią – np. stąd pochodzą pierogi łomnicańskie, charakterystyczne tylko dla tej wsi.
Kultura
Kultura Czarnych Górali jest bogata w tradycje ludowe, muzykę oraz tańce, które są integralną częścią ich tożsamości. Mieszkańcy tej grupy pielęgnują lokalne zwyczaje i obrzędy, co przyczynia się do zachowania ich unikalnego dziedzictwa kulturowego.
Unikalne tradycje, talenty artystyczne i styl życia przyciągają uwagę zarówno badaczy kultury, jak i turystów.
Charakter
Łomnica zawsze znajdowała się na swoistym styku kulturowym, gdzie mieszały i mieszają się różne tradycje (od wschodu łemkowskie – poczynając od Wierchomli, od południa, za rzeką Poprad węgierskie i słowackie). Czarni Górale, wychowani i gospodarujący w trudnych warunkach górskich, na styku 3 kultur, na terenach granicznych, musieli mieć silny charakter by przetrwać i jednocześnie utrzymywać dobre relacje z innymi.
